Het kussen kennen we vooral als beddengoed. Zo komt het ook in zegwijzen voor:
twee geloven op één kussen, daar slaapt de
duivel
tussen".
Het kussen is vergankelijk. Van de oudste kussens die bewaard bleven hadden sommige
dan ook een andere functie: het reliekkussen zat in een houder om een kwetsbaar
reliek
te beschermen.
In de architectuurgeschiedenis komen we de term 'kussen' tegen in afgeleide betekenis. De kwart-ronde
echinus
van het
Dorische kapiteel
lijkt wat op een samengedrukt kussen. Wilden de Griekse bouwmeesters de indruk wekken daarmee de zware last te verzachten?
Ook bij het het romaanse
kussenkapiteel
verwijst de naam naar de kussenvorm: het
teerlingkapiteel
is hier het bekendste voorbeeld van.
Het
Ionische kapiteel
wordt gekenmerkt door de
voluten.
Ook daarin kun je een kussen zien: een kussen dat veel te breed is voor het
kapiteel en daarom aan twee kanten opgerold werd.
Aan de zijkant zie je de band waarmee het vastgesnoerd werd.
Bij het
kussenblok
is nog meer fantasie nodig om er de vorm van een kussen in te herkennen.
Tekst: Jean Penders (08-2006). Bronnen: zie literatuurlijst. Afbeelding: Jean Penders
