Koepel

De koepel kunnen we niet gelijkstellen met het koepelgewelf. De halfronde bol die dit gewelf aan de binnenkant laat zien heeft meestal ook een bolvormige buitenkant. In dat geval heeft het gebouw een koepel. Het komt voor dat een koepelgewelf aan het exterieur helemaal niet te herkennen is. Zo heeft menige romaanse vieringtoren een koepelgewelf, maar pronkt de toren met een hoge spits. Omgekeerd kan het voorkomen dat een koepel geen koepelgewelf bevat. Meestal vertonen de binnen en buitenkant wel samenhang, al rust het dak van de koepel niet steeds direct op het gewelf. De plattegrond van de koepel is meestal rond, maar kan ook veelhoekig zijn. Het silhouet is niet altijd halfrond, het kan ook de vorm van en spitsboog tonen.
De koepel is in de centraalbouw van de byzantijnse kerken heel dominant aanwezig. De centrale koepel wordt vaak door vele andere koepelgewelven omgeven, die niet steeds van buiten te herkennen zijn. Bij de centraalbouw van de renaissance en barok wordt de koepel soms zo fors, dat deze de eventuele kerktorens gaat overheersen.
Voor een goede verlichting van de ruimte onder het koepelgewelf, wordt deze vaak op een tamboer geplaatst. Ook is een koepel aan de bovenzijde meestal voorzien van een kleine of grote lantaarn.