Klik hier voor grote afbeelding (met gegevens)
Helix

De voluut van het Ionisch kapiteel verbeeldt de gestileerde zijkant van een opgerold kussen. De variant met overhoekse voluten speelt vals: om het (hoek)kapiteel twee gelijke zijden te geven, wordt hier het idee van het kussen verlaten.
Het Corinthische kapiteel heeft ook overhoeks voluut-achtige krullen, maar daarvoor is een ander beeld gekozen. Het overvloedige bladwerk van dit type kapiteel biedt mogelijkheden: de bladwerkkrullen worden niet alleen in de kransen, ook daarboven op de vier hoeken toegepast.
Bij het zuivere Corintische kapiteel krijgt iedere zijde daartoe twee bladwerkstengels, waaruit de ook overhoekse bladwerkkrullen te voorschijn komen. Toch rusten de hoeken van de abacus niet op deze krullen. Op de overhoekse acanthusbladeren ligt een voluutachtige krul, die uit de dezelfde stengel oprijst. Hij is niet zo vlak behandeld als een voluut, maar mist ook de insnijdingen van het acanthusblad. Wat is deze helix dan wel? Overhoeks gezien steek het 'oog' meestal meer uit dan bij een voluut. Het best kunnen we deze krul als een soort varen interpreteren.


Tekst: Jean Penders (03-2009). Bronnen: zie literatuurlijst. Afbeelding: Jean Penders