Hoewel de grisaille vooral bekend is als schildering in een
bovendeurstuk,
is de techniek veel ouder. De
Romeinen
kenden deze manier al om door het gebruik van alleen grijstinten de suggestie van
beeldhouwwerk
te scheppen. Je zou het dus als een vorm van
trompe-l'oeil
kunnen beschouwen.
Ook middeleeuwse
retabels,
zoals
Het
Lams Gods van Van Eijk,
laten in gesloten toestand soms een voorstelling in grisaille zien.
In plaats van grijs- kunnen ook bruintinten gekozen worden met hetzelfde effect.
Bij gebrandschilderde
glas-in-loodramen
komt dat vanaf de
14e eeuw
vaak voor.
De naam 'grauwtjes' is goed te begrijpen en de term 'witjes' lijkt ook verklaarbaar.
Toch slaat het woord in het laatste geval niet op een kleur, maar op de schilder Jacob de Wit,
die in deze techniek veel
schoorsteenstukken
en bovendeurstukken maakte.
Tekst: Jean Penders, 01-2006. Bronnen: zie literatuurlijst. Afbeelding: Jean Penders