Een
crucifix,
waarvan het kruis de vorm heeft van een gaffel, heet 'gaffelkruis'.
Deze uitleg is tegenwoordig niet meer voldoende, vroeger wist iedereen nog dat een
gaffel een vork
is, in principe met twee tanden. Hierbij kun je denken aan een
gevorkte boomstam,
of - om het hanteerbaar te houden liever een gevorkte tak -
zoals die gebruikt werd als
hooivork.
Een kruisbeeld in die vorm betekent
dat het lichaam van
Christus
afgebeeld wordt met de armen omhoog gestoken
langs de armen van de gaffel. De meeste gaffelkruisen voldoen niet
helemaal aan deze omschrijving: meestal is de vork een drietand.
Maar deze 'slordigheid' geldt ook voor veel drietandige vorken die toch
gaffel genoemd werden.
Het gaffelkruis komt vooral in de late middeleeuwen voor.
Tekst: Jean Penders (12-2007). Bronnen: zie literatuurlijst. Afbeelding: Jean Penders
