Van een kozijn is de bovenste balk, die rust op de stijlen, de bovendorpel.
Dit geldt zowel voor het
raam-
als het
deurkozijn.
In het laatste geval zit de
bovendorpel niet direct boven de
deur,
daar zit het
kalf
wanneer de
ingang
een
bovenlicht
heeft.
Hoewel deze in Nederland, meer dan in zuidelijke landen, een beetje een
dragende functie heeft, dient de dorpel ontlast te worden door een
latei,
boog
of andere
overspanning van de muuropening.
Ook bij een natuurstenen kozijn hoort er dus eigenlijk boven de stenen balk van de
bovendorpel een latei of andere ontlasting te zijn. Toch kan hier de ook
dorpel zelf al een prominente vomgeving krijgen.
Bij een
kruisvenster
wordt de
bovendorpel gesteund door de
middenstijl.
Bij de modernisering van
vensters
in de 18e en 19e eeuw,
verdween deze ondersteuning, vaak met desastreuze gevolgen.
Tekst: Jean Penders, 05-2006. Bronnen: zie literatuurlijst. Afbeelding: Jean Penders
