Klik hier voor grote afbeelding (met gegevens)
Archivolt

De omlijsting van een boog heet 'archivolt' wanneer deze versierd is met een profiel.
Bij de Romeinen gaat het hierbij om een licht getrapte omlijsting, niet of wel versierd.
Bij romaanse of gotische portalen, vooral kerkportalen, wijken de wangen sterk getrapt naar buiten: ze vormen een trechter die de bezoeker naar de ingang leidt. De profielen van de wangen, al dan niet gesierd met schalken, worden bovenaan als het ware met elkaar verbonden door de archivolten, die dan ook naar buiten toe steeds iets groter zijn en meer naar voren komen.
Die archivolten kunnen plat zijn of een profiel hebben, bijvoorbeeld een kraalprofiel. In de holten ertussen zijn vaak versieringen aangebracht. De rijke gotische kathedralen tonen hier een eindeloze reeks figuren, vaak heiligen op een klein voetstuk, onder een klein baldakijn.
Door deze overbekende rijke archivolten van de kerkportalen vergeten we soms dat we ook bij onopvallende bogen op heel andere plaatsen archivolten kunnen vinden.

Tekst: Jean Penders (09-2006). Bronnen: zie literatuurlijst. Afbeelding: Jean Penders