Een
koepel
heeft een rond of achthoekig grondplan. Zelden staat deze op een rond gebouw,
dus daar ligt een probleem. Hoe sluit je dan aan op de meestal vierkante onderbouw,
bijvoorbeeld de
viering van een kerk?
Gelukkig is daarover al vele eeuwen nagedacht en er zijn verschillende oplossingen gevonden.
De oplossing met pendentieven betekent dat de hoeken van het onderliggende vierkant
alvast een beetje rond ingevuld worden, zodat de voet van het
koepelgewelf
niet op een rechte hoek,
maar op een min of meer driehoekig stukje metselwerk staat dat rond naar
buiten buigt.
Van de horizontaal gemetselde stenen steekt iedere laag iets meer naar voren.
Het lijkt alsof het driehoekige stukjes koepelgewelf zijn, onder de eigenlijke koepel.
Staat de koepel op een
tamboer,
dan zijn de pendentieven daaronder te vinden.
Het meest voorkomende alternatief voor het pendentief is de
tromp.
Tekst: Jean Penders, 06-2005. Bronnen: zie literatuurlijst. Foto: Jean Penders
