- ornament
Dat het meander-ornament meteen doet denken aan
Griekenland is niet zo vreemd, de
klassiek-Griekse kunst
staat er bol van.
Toch voeren de
meanders,
waarvan het motief een gestileerde weergave is,
in oorsprong terug naar een rivier die
inmiddels niet meer Grieks, maar heel
Turks
is.
Een verwant motief is het
golfornament:
de omkrullende golven zijn ook in de meander te zien.
Minder duidelijk is in dit soort ornamenten een 'lopende of rennende
hond'
te herkennen,
zoals de termen 'running dog', 'cane corrente' en 'laufender Hund' suggereren.
Het meander-ornament is onder meer te vinden in
lijsten
en op
friezen.
Het is geen geïsoleerd verschijnsel. Minder hoekig gestileerd is het een
golfpatroon.
Nog veel vrijer zijn de verwante
rankenfriezen,
die al in de oudheid
in hun omcirkelde velden plaats boden aan talloze speelse figuurtjes.
Het meander-ornament is veel in de
romaanse kunst
te vinden, vaak als
omlijsting van
bogen en
muurschilderingen.
Daarbij kan dan diepte gesuggereerd worden door het gebruik van verschillende kleuren,
die een primitieve vorm van
perspectief
of zelfs
trompe-l'oeil
verbeelden.
Tekst: Jean Penders, 06-2005. Bronnen: zie literatuurlijst. Foto: Jean Penders
